ارزیابی و امکان سنجی نظام نظارتی فرادولتی امام خمینی(ره)

چکیده نظارت در اسلام به عنوان یک مسؤولیت دینی و در ذیل فریضۀ امر به معروف و نهی ازمنکر نیز تعریف می گردد. اما با گذشت بیش از سی وسه سال از پیروزی انقلاب اسلامی، دو فریضۀ امر به معروف و نهی از منکر به درستی اجرا نگشته، بلکه منویات اصل هشتم قانون اساسی هم محقق نشده است. همان طور که نظر امام خمینی(ره) نیز در تأسیس ادارۀ مستقل و فرا دولتی امر به معروف و نهی از منکر هم جنبۀ اجرایی نیافته است. بدین خاطر، غایت و مسألة اصلی این پژوهش، آن است که با استمداد از اندیشه­های امام خمینی(ره) و پیشنهاد ایشان بررسی شود که، آیا می­توان امر نظارت در نظام اسلامی را نهادینه­تر، اصلاح و بازسازی نمود و نهادی فرا دولتی را در این زمینه طراحی کرد و چالش­ها و موانع در این زمینه را برطرف نمود؟ نگارنده با استنادات لازم، بر این باور است که نظر قطعی ایشان تأسیس وزارتخانه و یا نهادی دولتی برای ایفای این وظیفه نبوده است و کاملاً و بسیار هوشمندانه بر تأسیس «دایره» و سازمانی فرادولتی، سراسری و تحت زعامت و اشراف روحانیت در این زمینه تأکید داشته­اند.